Umowy ubezpieczenia zawierają ograniczenie wysokości wypłaconych odszkodowań - limit wypłaty odszkodowania.
Czy to oznacza, że nie otrzymasz całej kwoty wyliczonego odszkodowania? Jakie są warunki takiego ograniczenia? Ile wynosi wartość możliwych do wypłaty odszkodowań?
w skrócie
Są dwa podstawowe ograniczenia wysokości odszkodowania stosowane w umowach ubezpieczenia należności - limit kredytowy i maksymalna kwota wypłaconych odszkodowań.
Limit kredytowy to maksymalne saldo należności od danego kontrahenta, które jest objęte ochroną ubezpieczeniową. Wysokość odszkodowania jest równa wartości szkody minus udział własny, pod warunkiem, że wartość szkody mieści się w limicie kredytowym kontrahenta (w wysokości ustalonej na dzień powstania należności).
Maksymalna kwota wypłaconych odszkodowań odnosi się do wszystkich wypłaconych w danym okresie odszkodowań. Najczęściej jest określana jako wielokrotność zapłaconej składki ubezpieczeniowej. Zarówno odszkodowania jak i składki mogą być zaliczane do danego okresu rozliczeniowego wg daty należności, wg daty zgłoszenia lub tp.
Maksymalna wartość wypłaconego odszkodowania może odnosić się do kontrahenta i do całej umowy. Omówię te dwa ograniczenia. Zacznę od podstawowego ograniczenia, którym jest limit kredytowy.
Limit kredytowy
Odszkodowanie z tytułu braku płatności od danego kontrahenta nie może być wyższe niż wartość limitu kredytowego dla tego kontrahenta pomniejszona o udział własny ubezpieczającego w szkodzie.
Może to być sformułowane w umowach w następujący sposób:
Zobacz definicje z różnych OWU
- Kwotę odszkodowania stanowi wysokość szkody, maksymalnie do kwoty limitu kredytowego, pomniejszona o udział własny Ubezpieczającego lub
- Ubezpieczyciel wypłaci odszkodowanie równe iloczynowi procentu ochrony ubezpieczeniowej oraz straty netto albo iloczynowi procentu ochrony ubezpieczeniowej oraz limitu kredytowego, jeśli strata netto przekracza wysokość limitu kredytowego, (gdzie procent ochrony to ta część bez udziału własnego) lub
- Podstawą do ustalenia wysokości odszkodowania jest otwarte saldo należności objętych ubezpieczeniem w dniu zajścia wypadku ubezpieczeniowego. (Przy czym w innym miejscu jest zdefiniowane co to są należności objęte ubezpieczeniem) Należności zajmują miejsce w obowiązującym limicie w kolejności ich powstawania do wysokości ochrony ubezpieczeniowej, ustalonej wobec danego klienta. Należności przekraczające przyznany limit kredytowy lub limit automatyczny zostają objęte ochroną ubezpieczeniową, jeżeli wcześniejsze należności zostały zapłacone do dnia zajścia wypadku ubezpieczeniowego i mieszczą się w limicie obowiązującym w dniu ich powstania. Wysokość szkody obliczona zgodnie z § ... OWU zostaje pomniejszona o udział własny w wysokości ...%. lub
- Wysokość odszkodowania odpowiada wartości szkody (sumie niezapłaconych należności objętych limitem kredytowym) pomniejszonej o ustalony w umowie ubezpieczenia udział własny Ubezpieczającego.
zwiń
Czyli zasadniczo u wszystkich ubezpieczycieli chodzi o to samo.
Na przykładach liczbowych wygląda to tak:
Wartość niezapłaconych należności (strata) - 200, limit kredytowy - 100, udział własny - 10%, wtedy wysokość odszkodowania wyniesie 90, bo wartość należności przewyższała limit kredytowy, więc maksymalna kwota odszkodowania to wartość limitu kredytowego (100) minus udział własny (10% ze 100 to 10) co równa się 90.
Gdyby wartość niezapłaconych należności wynosiła w tym przykładzie 80 to odszkodowanie równałoby się 72, bo wartość należności mieszczących się w limicie (80) minus udział własny (10% z 80 to 8) daje 72.
Oczywiście są to wyliczenia maksymalnej kwoty, bo od tak wyliczonego odszkodowania mogą być jeszcze potrącone np. koszty windykacji (to powinno być dokładnie opisane w OWU, w miejscu gdzie jest mowa o wysokości odszkodowania).
Jeszcze jedna uwaga - dla ustalenia maksymalnej wartości odszkodowania bierze się pod uwagę wartość limitu w dniu powstania należności (wysłania towaru / zrealizowania usługi).
Drugim ograniczeniem jest ustalona maksymalna wartość odszkodowań możliwych do wypłaty.
Maksymalna kwota odszkodowań w danym okresie
To ograniczenie odnosi się do sumy wszystkich odszkodowań wypłaconych za dany okres rozliczeniowy umowy ubezpieczenia.
Może ono być sformułowane w umowach w następujący sposób:
Zobacz definicje z różnych OWU
- Maksymalna kwota wypłaconych przez Ubezpieczyciela odszkodowań za okres rozliczeniowy nie może przekroczyć wielokrotności zapłaconych przez Ubezpieczającego składek należnych w okresie rozliczeniowym. lub
- Maksymalna kwota wypłaconego odszkodowania za dany okres ubezpieczeniowy jest ograniczona do wysokości 25-cio krotności składki opłaconej przez Ubezpieczającego za dany okres ubezpieczeniowy. lub
- Wysokość odszkodowania z tytułu wszystkich wypadków ubezpieczeniowych, które wystąpiły w danym roku ubezpieczeniowym, stanowi maksymalnie 25-krotność składki zapłaconej w danym roku ubezpieczeniowym. lub
- Maksymalna wysokość odszkodowania w okresie ubezpieczenia oznacza maksymalną wysokość wszystkich ubezpieczeniowych odszkodowań odnoszących się do danego okresu ubezpieczenia, które mogą zostać wypłacone. Odszkodowanie odnosi się do tego okresu ubezpieczenia, w którym powstała najstarsza ubezpieczona należność ujęta w zgłoszeniu ryzyka zdarzenia ubezpieczeniowego. lub
- Górną granicę odpowiedzialności Ubezpieczyciela wobec Ubezpieczającego z tytułu umowy ubezpieczenia stanowi suma ubezpieczenia, której wartość określona jest w umowie ubezpieczenia. Wartość ta może być ustalona w umowie ubezpieczenia jako ściśle określona suma pieniężna i/lub jako określona wielokrotność zapłaconej przez Ubezpieczającego składki ubezpieczeniowej.
zwiń
Na co należy zwrócić uwagę? Jakie są elementy tych definicji i czym się różnią poszczególne rozwiązania?
Pierwszy element to
Okres rozliczeniowy
Maksymalna kwota wszystkich wypłaconych odszkodowań dotyczy danego, przeważnie rocznego okresu rozliczeniowego umowy ubezpieczenia. Czyli odszkodowania są sumowane w ramach danego okresu i jeśli ich wartość osiągnie kwotę określoną w umowie to za ten okres rozliczeniowy już nie będzie się należało więcej odszkodowań. Z okresem rozliczeniowym jest związany drugi istotny element, czyli
Zaliczanie odszkodowań do danego okresu rozliczeniowego
Jak widać w powyższych definicjach, może to być liczone różnie. Np. kwota wypłaconego odszkodowania jest zaliczana do okresu rozliczeniowego, w którym powstała należność (np. wg daty wystawienia faktury) lub do okresu, w którym powstała najstarsza należność zgłoszona do windykacji, lub do okresu, w którym powstała szkoda / wypadek ubezpieczeniowy. Mogłoby być jeszcze wg daty wypłaty odszkodowania.
Następny element definicji to sposób określenia kwoty ograniczenia -
Wartość maksymalna odszkodowań
Najczęściej jest ona zdefiniowana jako wielokrotność zapłaconych składek. Wątpliwość dotyczy podobnego zagadnienia jak w przypadku zaliczania odszkodowań. Te składki mogą być zapłacone za dany okres ubezpieczenia (to wersja częściej spotykana) lub w danym okresie.
Na przykładzie:
okres rozliczeniowy 1.01.2015 - 31.12.2015, wystawione rachunki za składkę dotyczące tego okresu - 100 z czego 80 zapłacone w 2015 r, 10 zapłacone już w styczniu 2016 r., 10 jeszcze nie zapłacone. W zależności od sposobu zdefiniowania suma składek do wyliczenia maksymalnej kwoty odszkodowań wyniesie 90 (za okres) lub 80 (w okresie), przy czym w wersji "za okres" najczęściej ubezpieczający ma szansę dopłacić te 10 i wtedy bazą jest kwota 100.
Maksymalna kwota odszkodowań jest wyliczana jako wielokrotność składki obliczonej jak w powyższym przykładzie, która może wynosić np. 20-, 30-, 40-krotność składki.
Czy takie ograniczenie jest realnym "zagrożeniem" dla ubezpieczającego?
W praktyce bardzo rzadko zdarza się odmowa wypłaty odszkodowania z powodu przekroczenia maksymalnej kwoty odszkodowań. Odszkodowanie w wysokości 30-krotności składki oznacza szkodowość 3.000%, a już w sytuacji, gdy ten wskaźnik zbliża się do 100% (czyli wartość odszkodowań sięga wartości zapłaconej składki) ubezpieczyciel będzie interweniować (np. zmniejszać limity, wypowiadać umowę). Przy większej ilości limitów, bez pojedynczego wysokiego limitu wielokrotność składek nie jest realnym ograniczeniem. Zasadniczo ubezpieczyciel chroni się w ten sposób przed jakimś drastycznym załamaniem się rynku, przed katastrofą gospodarczą kraju lub branży.
Poza powiązaniem z zapłaconą składką, drugim sposobem ograniczenia wypłat odszkodowań jest kwotowe określenie w umowie sumy ubezpieczenia.
Istnieją też umowy, w których jedynym limitem jest limit kredytowy dla danego kontrahenta, nie ma ograniczenia sumy wypłaconych odszkodowań z całej umowy.
sprawdź, co rozumiem pod pojęciem
