Limit ryczałtowy – sposób na drobnych odbiorców

with Brak komentarzy
 
Standardowo ubezpieczyciel dokonuje oceny ryzyka każdego kontrahenta. Bada jego sytuację finansową, wyznacza limit kredytowy, monitoruje ryzyko w trakcie trwania umowy ubezpieczenia. Jeśli masz dziesiątki lub setki drobnych kontrahentów, którym sprzedajesz towar za kilkadziesiąt tysięcy złotych to koszt ich oceny staje się kwotą całkiem sporą, a czas oceny ryzyka utrudnia zawieranie szybkich transakcji.

 

Co w takiej sytuacji proponują ubezpieczyciele należności? Zobacz co mogliby zaoferować przykładowej firmie.

 

w skrócie

Obok limitów indywidualnych przyznawanych przez ubezpieczyciela możesz skorzystać z limitu ryczałtowego, który polega na samodzielnej ocenie wiarygodności kontrahenta w oparciu o warunki wskazane w umowie ubezpieczenia.

Możliwe są różne warianty tego rozwiązania:

  • ochrona od pierwszej transakcji, 
  • ochrona w oparciu o raport z wywiadowni,
  • ochrona w oparciu o pozytywne doświadczenia płatnicze,
  • ochrona na podstawie pozytywnej odpowiedzi na odpytanie bazy ubezpieczyciela.

Udział własny w szkodzie jest zazwyczaj wyższy niż przy limitach indywidualnych, a dopuszczalny termin płatności krótszy.

 

Firma odzieżowa

 

ma kilkunastu dużych odbiorców hurtowych w kraju i za granicą. Sprzedaje również do kilkudziesięciu mniejszych krajowych kontrahentów -  sklepów odzieżowych, hurtowni, czasem otrzymuje też jednorazowe zamówienia na odzież specjalną. Do tych odbiorców wysyłany jest towar o wartości 15 - 50 tysięcy zł raz na kilka miesięcy.

Właściciel firmy chciałby ubezpieczyć swoje należności, ale analizując warunki ubezpieczenia zdał sobie sprawę, że koszt oceny ryzyka każdego z kontrahentów będzie stanowić niemal połowę rocznej składki za ubezpieczenie.  Ponadto małe jednorazowe transakcje są realizowane bardzo szybko, a ocena kontrahenta przez ubezpieczyciela może trwać do 5 dni. Mogłoby to ograniczyć możliwości sprzedaży. Przedsiębiorca myślał o ograniczeniu ubezpieczenia do największych odbiorców, ale było to wyjście nie zapewniające bezpieczeństwa firmie. Bo to właśnie ci nowi i sporadyczni kontrahenci stanowili największe ryzyko. Zwrócił się po pomoc do brokera ubezpieczeniowego.

Rozmowa z brokerem ubezpieczeniowym wystarczyła, żeby znaleźć rozwiązanie problemu. Oto jak mogły wyglądać propozycje brokera (rozszerzone o moje wyjaśnienia).

 

 

Limit indywidualny czy ryczałtowy

 

Ubezpieczenie należności oparte jest o ocenę ryzyka. Ocenę ryzyka kraju, branży, ocenę ryzyka Twojej firmy i transakcji, ale przede wszystkim ocenę ryzyka odbiorców, bo to oni mogą nie zapłacić za wysłany towar czy zrealizowaną usługę.

Jednak są sytuacje, kiedy ubezpieczyciel rezygnuje z drobiazgowego analizowania danych finansowych Twojego kontrahenta, sprawdzania jego dyscypliny płatniczej, historii jego współpracy z Twoją firmą, zbierania informacji z rynku i od innych ubezpieczycieli. Jest skłonny z tego zrezygnować wtedy, gdy potrzebny limit kredytowy dla odbiorcy jest niski, gdy takich odbiorców masz dużo, gdy jesteś w stanie samodzielnie ocenić ryzyko kierując się zaleceniami ubezpieczyciela.

 

Klauzula kontrahenta nienazwanego, ryczałtowy limit kredytowy, ubezpieczenie w ramach kontroli klienta przez Ubezpieczającego, uprawnienia Ubezpieczającego do samodzielnego podejmowania decyzji, limit automatyczny - tak nazywane jest rozwiązanie proponowane przez różnych ubezpieczycieli. (W dalszej części, dla uproszczenia posłużę się terminem "limit ryczałtowy".)

 

Limit ryczałtowy polega na tym, że to nie Ubezpieczyciel ocenia wybraną grupę Twoich kontrahentów, a Ty sam. Ale ochrona nie jest zapewniana "w ciemno". W umowie ubezpieczenia określone są warunki, które musisz spełnić, aby należności były objęte ubezpieczeniem. Twoim zadaniem jest sprawdzenie przed każdą wysyłką czy zostały one wypełnione. Na tym polega to samodzielne podejmowanie decyzji przez ubezpieczającego.

 

Parametry limitu ryczałtowego

 

Umowa ubezpieczenia w specjalnej klauzuli, module czy zapisach OWU definiuje parametry limitu ryczałtowego:

 

wysokość limitu ryczałtowego

Maksymalne, dopuszczalne, objęte ochroną saldo należności od każdego kontrahenta objętego klauzulą zależy od potrzeb przedsiębiorcy i akceptacji ubezpieczyciela. Może wynosić 10, 15, 25, 50 tysięcy złotych, najczęściej nie przekracza 100 tys zł. W umowie można ustalić kilka poziomów limitu i do każdego z nich mogą mieć zastosowanie inne warunki samodzielnej weryfikacji kontrahenta.

 

termin płatności

Termin, który możesz stosować we współpracy z kontrahentami objętymi limitem ryczałtowym może być krótszy (np. 60 dni) lub taki sam jak dla limitów indywidualnych.

 

udział własny

Zazwyczaj jest wyższy niż w przypadku kontrahentów ocenianych przez ubezpieczyciela. Czasem jest taki sam.

 

warunki wstępne

Wnioskując o limit indywidualny informujesz ubezpieczyciela o dotychczasowej współpracy z kontrahentem wypełniając wniosek. Przy limicie ryczałtowym dotychczasowa współpraca (jeśli była) też powinna być dobra czyli należności powinny być płacone terminowo, weksle realizowane bez opóźnień, firma nie jest niewypłacalna, a Ty nie masz informacji o niekorzystnej sytuacji finansowej kontrahenta. I to Ty jesteś odpowiedzialny, żeby te warunki były spełnione.

 

W umowie mogą być również wskazane inne ograniczenia ochrony np. zawężenie do należności krajowych, eksportowych lub z wybranych krajów, określony czas ważności limitu ryczałtowego itp. Do należności objętych ochroną w ramach limitów ryczałtowych odnoszą się pozostałe warunki polisy dotyczące np. zgłaszania wartości zrealizowanych obrotów, informowania o przeterminowaniu należności, obowiązek współpracy przy odzyskiwaniu długu.

 

Wyłączenia limitu ryczałtowego

 

Kontrahenci w ramach limitu ryczałtowego podlegają ogólnym wyłączeniom z ochrony (np. nie możesz tym limitem objąć podmiotu powiązanego). Dodatkowo umowa ubezpieczenia stanowi, że limitem ryczałtowym nie można objąć kontrahenta, któremu ubezpieczyciel w ciągu ostatnich np 12 miesięcy już odmówił przyznania indywidualnego limitu kredytowego lub anulował czy zmniejszył wcześniej przyznany limit indywidualny. Niektórzy ubezpieczyciele (np. KUKE) wymagają, aby firma odbiorcy działała na rynku nie krócej niż 12 miesięcy.

 

Rodzaje limitu ryczałtowego

 

Jeśli te warunki są spełnione to możliwych jest kilka wariantów ochrony w ramach limitu ryczałtowego oferowanych przez ubezpieczycieli.

 

od pierwszej transakcji, bez dodatkowych warunków

Jest to niezbyt popularne rozwiązanie, bo stosunkowo niskiemu limitowi (np. do 20 tys zł) towarzyszy wysoki udział własny w szkodzie (np. 25 - 20%). Rolą tak wysokiego udziału własnego jest skłonienie Cię do samodzielnego dbania o weryfikację kontrahenta, chociażby przez sprawdzenie danych w KRS / CEiDG.

 

na podstawie raportu z wywiadowni gospodarczej

Przed rozpoczęciem współpracy z nowym kontrahentem, przed pierwszą wysyłką musisz uzyskać aktualny raport z wywiadowni handlowej wskazanej lub zaakceptowanej przez ubezpieczyciela. Taki raport powinien być nie starszy niż np. 6 miesięcy i powinien określać dopuszczalny pułap salda należności. Ochrona jest wtedy ważna do tego pułapu, ale  jednocześnie do salda nie wyższego niż określona w umowie ubezpieczenia wysokość limitu ryczałtowego. Ten sposób weryfikacji często jest łączony z kolejnym, który ma zastosowanie, gdy nie posiadasz raportu z wywiadowni a współpracowałeś wcześniej z danym odbiorcą.

 

na podstawie pozytywnych doświadczeń

Umowa ubezpieczenia precyzuje co oznaczają te pozytywne doświadczenia. Najczęściej chodzi o zrealizowanie w ciągu ostatnich np. 12 miesięcy co najmniej np. trzech transakcji o wartości po co najmniej np. 1000 zł, które zostały zapłacone w terminie  lub z opóźnieniem nie większym niż np. 30 dni. Parametry zapisów są ustalane indywidualnie. Przy niskich poziomach limitu warunki mogą być ograniczone do posiadania aktualnego dokumentu rejestrowego firmy.

 

Wszystkie powyższe warianty charakteryzują się tym, że kontrahent jest nieznany ubezpieczycielowi do momentu zgłoszenia należności do windykacji. Kolejny wariant limitu ryczałtowego działa nieco inaczej.

 

w oparciu o informację uzyskaną z systemu informatycznego ubezpieczyciela

Jest to tzw. limit automatyczny, działający w oparciu rating przyznany firmie przez ubezpieczyciela na podstawie oceny ryzyka i historii płatniczej kontrahenta. Korzystanie z takiej oceny polega na odpytaniu bazy kontrahentów ubezpieczyciela, do której dostęp jest zapewniany w ramach umowy ubezpieczenia. Czyli wpisujesz w systemie NIP kontrahenta, na co otrzymujesz odpowiedź TAK (co oznacza akceptację kontrahenta i limitu do wysokości ustalonej w umowie) lub NIE (brak ochrony). Informacja kosztuje, a limit w ten sposób przyznany ma ograniczoną w czasie ważność najczęściej do 6 miesięcy. Może również być zamknięty przez ubezpieczyciela w razie pogorszenia sytuacji finansowej kontrahenta i zwiększenia się ryzyka.

 

Nasza firma odzieżowa uzyskała ochronę indywidualną dla wszystkich kontrahentów z limitami powyżej 50 tys zł, a dla pozostałych - w ramach limitu ryczałtowego do 50 tys. zł. W umowie zastosowano trzy z omówionych wyżej rozwiązań:

  • limit automatyczny do 50 tys. zł, koszt każdego odpytania bazy 25 zł, ważność limitu 6 miesięcy ,
  • limit na podstawie raportu z wywiadowni maksymalnie do 50 tys. zł,
  • limit na podstawie pozytywnych doświadczeń w dwóch poziomach: 15 tys. zł  pod warunkiem posiadania aktualnych (max. 3 mies.) dokumentów rejestrowych firmy oraz zrealizowanej jednej transakcji zapłaconej w terminie lub z opóźnieniem nie większym niż 30 dni i 50 tys. zł pod warunkiem zrealizowania w ciągu ostatnich 12 miesięcy co najmniej dwóch transakcji o wartości nie mniejszej niż 1.500 zł każda, zapłaconych w terminie lub z opóźnieniem nie większym niż 30 dni.

Udział własny ustalono na 10%, a dopuszczalny termin płatności na 60 dni. Właściciel zamierzał wykorzystywać przede wszystkim limit ryczałtowy w oparciu o doświadczenia ze współpracy.   W przypadku nowych, nieznanych firm będzie korzystał z pozostałych wersji. 

 

Limit ryczałtowy jest popularnym i chętnie wykorzystywanym rozwiązaniem, które umożliwia dopasowanie polisy do specyfiki sprzedaży Twojej firmy. Warto z niego korzystać biorąc jednak pod uwagę pewne ograniczenia, większe ryzyko ponoszone przez przedsiębiorcę no i fakt, że ubezpieczyciel likwidując szkodę sprawdzi czy warunki ochrony zostały spełnione.

sprawdź, co rozumiem pod pojęciem

Należność to wartość towaru / usługi wynikająca z faktury. Należność w kredycie kupieckim powstaje po spełnieniu świadczenia przez sprzedającego (dostawie towaru lub zrealizowaniu usługi i potwierdzeniu tego faktu wystawioną fakturą. Oczywiście jeśli w kontrakcie ustalona jest przedpłata jako forma płatności to należność powstaje przed dostawą towaru, ale zawsze wynika ona z faktury (w tym przypadku proforma). Gdy będę omawiać poszczególne produkty ubezpieczeniowe to może się zdarzyć, że definicja należności będzie jeszcze inna - wtedy zwrócę Ci na to uwagę.

Limit kredytowy w odniesieniu do kredytu kupieckiego oznacza maksymalne dopuszczalne saldo należności. Jeśli przedsiębiorca ustala dla swojego kontrahenta limit kredytowy np. 500.000 zł oznacza to, że realizuje dostawy do momentu, aż saldo należności osiągnie kwotę maksymalnie 500.000 zł. Nie powinien wysłać towaru na kwotę, która spowodowałaby przekroczenie tego limitu. Po to, żeby zrealizować kolejną dostawę kontrahent musi spłacić część należności tak, aby saldo odpowiednio obniżyło się. Analogicznie działa limit kredytowy ustalany przez ubezpieczyciela.

Udział własny to część szkody, którą pokrywa ubezpieczający. Więcej o udziale własnym TUTAJ.

Stosuję zamiennie pojęcia kontrahent, dłużnik, czasem płatnik lub kupujący. Jest to ta strona umowy sprzedaży, która zobowiązana jest do zapłaty należności. Najczęściej jest to również odbiorca towaru / usługi.