Jak bezpiecznie eksportować na Wschód?

with Brak komentarzy
Kraje pozaunijne, głównie te na wschód od Polski, to ciągle ogromny rynek z dużym popytem i możliwościami zbytu naszych towarów. Rosja, Ukraina, Białoruś i Kazachstan to rynki, którymi najbardziej interesują się polscy przedsiębiorcy. Ale wiele innych państw o sporym potencjale i różnorodnych potrzebach jak Iran, Kenia, Gruzja, Algieria czy Wietnam też kusi polskich eksporterów, a dodatkowo jest promowanych w programach rządowych.

 

Jeśli Ty również chcesz eksportować na Wschód pamiętaj, że są to kraje o odmiennym niż w Unii Europejskiej systemie prawnym, w których występuje ryzyko polityczne. Prawidłowe przygotowanie kontraktu, dokumentowanie transakcji i ubezpieczenie należności to podstawowe zasady bezpiecznej sprzedaży na te rynki.

 

Na co należy zwrócić uwagę formułując kontrakt? O jakie dokumenty zadbać? Jakie są wymagania dokumentowe ubezpieczyciela?

 

 

w skrócie

 

  • Eksport na Wschód do krajów o podwyższonym ryzyku politycznym powinien być oparty na ważnym i skutecznym kontrakcie zawartym z uwzględnieniem prawa kraju kontrahenta.

 

  • Należności od kontrahentów z krajów podwyższonego ryzyka politycznego są ubezpieczane przez KUKE SA w ramach Polisy na Wschód.

 

  • Polisa na Wschód określa szczegółowo formę zawarcia kontraktu i warunki, które on powinien spełniać, stawia również wymagania co do dokumentów transakcyjnych.

 

  • Niespełnienie tych warunków grozi odmową wypłaty odszkodowania.

 

Kraje o podwyższonym ryzyku politycznym nie są chętnie ubezpieczane przez działające na polskim rynku towarzystwa ubezpieczeniowe. Jest jednak agencja rządowa - KUKE SA, która zabezpiecza ryzyko nieotrzymania należności od kontrahentów z takich krajów.

 

Ryzyko polityczne w eksporcie na Wschód

Ryzyko handlowe to ryzyko związane z samym kontrahentem i jego sytuacją finansową. Natomiast ryzyko polityczne, to ryzyko otoczenia, kraju kontrahenta. Czyli wszystkie te zdarzenia niezależne od kontrahenta, które wpływają na jego działalność, możliwość realizacji transakcji, a w szczególności na zapłatę przez niego należności wynikającej z umowy. Ryzyko polityczne to takie zdarzenia jak wojna, masowe strajki, rozruchy, ale także zmiany przepisów prawnych uniemożliwiające realizację kontraktu w tym transfer pieniędzy za granicę. 

 

Polisa na Wschód

Polisa na Wschód oferowana przez KUKE chroni nie tylko od ryzyka handlowego, ale również od politycznego i siły wyższej. Zabezpiecza należności z 59 krajów z Europy, Azji, Afryki i Ameryki Południowej. Chroni przedsiębiorcę na wypadek nieotrzymania należności za dostarczone towary lub zrealizowane usługi płatnych w kredycie kupieckim nawet do 2 lat. Wypłata odszkodowania jest gwarantowana przez skarb państwa, a warunki ochrony ubezpieczeniowej są uzupełnione o wymagania dotyczące kontraktu i dokumentów transakcyjnych.

Dokumenty kontraktowe

Na bazie doświadczeń z oceny ryzyka i windykacji przeterminowanych należności od kontrahentów z krajów o podwyższonym ryzyku politycznym KUKE opracowała warunki dodatkowe do Polisy na Wschód. Przedsiębiorcy w tych krajach działają w różnych systemach prawnych, większa jest tam kontrola nad transferami gotówki za granicę. Warunki dodatkowe Polisy na Wschód muszą być spełnione, żeby kontrakt zawarty z kontrahentem zagranicznym był ważny i skuteczny. Ważny i skuteczny kontrakt uprawnia do otrzymania zapłaty i tylko należności wynikające z takiego kontraktu mogą być objęte ochroną ubezpieczeniową. Jeśli nie dotrzymasz tych warunków ubezpieczyciel może odmówić Ci wypłaty odszkodowania.

 

Forma kontraktu

Kontrakt powinien być jednym dokumentem spisanym w dwóch egzemplarzach i podpisanym oryginalnie przez obie strony. Kontrakt zawarty w innej formie może być uznany za nieważny i nie uprawniać do otrzymania zapłaty.

 

Obowiązkowe elementy kontraktu

  • data (i miejsce) zawarcia,
  • określenie stron i osób je reprezentujących,
  • przedmiot umowy, w szczególności nazwa i ilość sprzedawanych towarów lub nazwa świadczonej usługi, cena sprzedawanego towaru lub wynagrodzenie za świadczoną usługę,
  • warunki i terminy dostaw i płatności,
  • określenie prawa i sądu właściwego dla umowy.

Kontrakt powinien wskazywać, kto odbierze towar lub w jaki sposób ta informacja zostanie Ci przekazana przed dostawą.

Jeśli  kontrakt jest umową ramową, powinien określać w sposób jednoznaczny, jak będą składane zamówienia i uzgadniane szczegóły dostaw.

Powinieneś pamiętać i wpisać w kontrakcie, że prawo właściwe jest prawem tego kraju, w którym siedzibę ma sąd właściwy. Czyli np. sąd ukraiński i prawo ukraińskie, sąd rosyjski i prawo rosyjskie.

Zadbaj o to, żeby osoby podpisujące kontrakt i aneksy do niego były odpowiednio umocowane.

 

Spójność między dokumentami transakcyjnymi

To co jest wpisane w kontrakt powinno być przestrzegane. Jeśli strony nie dotrzymują własnych ustaleń to jest to doskonały pretekst, żeby nie zapłacić należności. Jeśli uzgadniacie, że dostawa będzie dokumentowana przez fakturę i specyfikację to brak specyfikacji oznacza niedotrzymanie warunków kontraktu i możliwość zakwestionowania płatności. Jeśli dokumenty transakcyjne podają inne dane tej samej wysyłki to skutek może być taki sam. Jeśli jakiś warunek nie może być jednoznacznie ustalony w kontrakcie, to powinien być podany sposób w jaki ta informacja będzie uzupełniona.

Należy zawsze dbać o to, żeby zapewnić sobie możliwość obalenia zarzutów dłużnika dotyczących nieotrzymania towaru lub jego niezgodności z kontraktem.

Te warunki są standardowe i znane firmom z rynków, których dotyczy Polisa na Wschód, a ich dochowanie zabezpiecza Twoją firmę przed wykorzystywaniem przez kontrahenta nieznajomości przez Ciebie prawa jego kraju.

 

Bonus

Jeśli chcesz dowiedzieć się, jak należy interpretować poszczególne warunki dodatkowe do Polisy na Wschód, pobierz materiał omawiający w szczegółach wszystkie warunki zgodnie z tym, jak interpretuje je KUKE. Przygotowałam również infografikę, która pomoże w zapanowaniu nad obowiązkami i terminami wynikającymi z polisy. A tutaj znajdziesz wszystkie obowiązki wynikające z polisy rozpisane szczegółowo z odwołaniem do OWU i warunków szczegółowych. 

 

Aktualizacja!

W 2020 roku KUKE wprowadziła nowy produkt Polisa bez Granic, który zastąpił Polisę na Wschód. Wiele warunków jest analogicznych, ale jednak jest kilka różnic. Oznacza to, że powyższe materiały i tekst nie są już w całości aktualne, chociaż mogą pomóc w zrozumieniu warunków ubezpieczenia również nowego produktu.

sprawdź, co rozumiem pod pojęciem

Kredyt kupiecki to po prostu sprzedaż z odroczonym terminem płatności. Mamy z nim do czynienia w sytuacji, gdy dostawca/sprzedający wydaje towar, a płatność za towar następuje dopiero po jego wydaniu. O kredycie kupieckim pisałam TUTAJ.

Należność to wartość towaru / usługi wynikająca z faktury. Należność w kredycie kupieckim powstaje po spełnieniu świadczenia przez sprzedającego (dostawie towaru lub zrealizowaniu usługi i potwierdzeniu tego faktu wystawioną fakturą. Oczywiście jeśli w kontrakcie ustalona jest przedpłata jako forma płatności to należność powstaje przed dostawą towaru, ale zawsze wynika ona z faktury (w tym przypadku proforma). Gdy będę omawiać poszczególne produkty ubezpieczeniowe to może się zdarzyć, że definicja należności będzie jeszcze inna - wtedy zwrócę Ci na to uwagę.

Stosuję zamiennie pojęcia kontrahent, dłużnik, czasem płatnik lub kupujący. Jest to ta strona umowy sprzedaży, która zobowiązana jest do zapłaty należności. Najczęściej jest to również odbiorca towaru / usługi. O kontrahencie pisałam TUTAJ.